افزودنی EP در روغن های صنعتی چیست؟
جعبه دنده صنعتی باید تحت هر شرایطی (گرما زیاد و بار سنگین و در محیط های آلوده به گرد و خاک، پس ماندهای حاصل از کار و آب) کار کند. بدون مراقبت های لازم، چرخ دنده ها زودتر از موعد فرسوده می شوند و شما مجبور می شوید تا قطعات جعبه دنده را تعمیر یا تعویض کنید؛ علاوه بر قطعات، روغن دنده صنعتی را هم باید تعویض کنید.
3 ویژگی برای انتخاب و خرید روغن دنده صنعتی
روغن دنده از ۲ جز بسیار مهم تشکیل شده است: روغن پایه و افزودنی ها. افزودنی ها باعث می شوند که ویژگی های مطلوب و مورد نظر به روغن دنده صنعتی اضافه شود و همچنین ویژگی های نامطلوب، از آن گرفته شود. همین افزودنی ها است که عملکرد روغن دنده صنعتی را هم مشخص می کند. حالا برای خرید روغن دنده صنعتی، شما باید سه ویژگی را بدانید و آن ها را در نظر داشته باشید که در ادامه آن ها را بازگو می کنیم:
- روغن دنده صنعتی از لحاظ گرمایی باید ثبات داشته باشد تا در دما بالا، اکسیده نشود؛ اکسیده شدن روغن باعث ایجاد رسوب می شود و در نتیجه دفعات تعویض روغن را کاهش می دهد. قاعده کلی این است که در روغنی که دمای آن بالای 60 درجه است، به ازای هر 10 درجه افزایش دما، اکسیداسیون باعث می شود که عمر کاری روغن نصف شود.
- روغن دنده صنعتی باید خصوصیت کار تحت فشار بالا داشته باشد تا در دستگاه شما در محیط های بسته و در برابر افزایش ناگهانی بار، به درستی کار کند. روغن دنده صنعتی که افزونه EP داشته باشد، برای این هدف مناسب است.
- وظیفه روغن دنده صنعتی، مقابله با ورود آلودگی و آب به جعبه دنده است. در اصل روغن باید جلوی حل شدن آب را بگیرد تا بتوان آن را به سادگی از جعبه دنده خارج کرد.
روغن دنده صنعتی با ویژگی EP
در تجهیزات و دستگاه هایی که انواع چرخ دنده به کار رفته باشد مثل گیربکس ها و یا توربین هایی که از گیربکس استفاده می کنند، نیاز به استفاده از روغنی است که بار روی چرخ دنده ها را تحمل کند؛ در همچین شرایطی، به دلیل افزایش فشار، شرایط روانکاری مرزی ایجاد می شود و نیاز به روغنی حاوی افزودنی EP است. اما افزودنی EP چه کاری انجام می دهد؟
در روغن هایی که افزودنی EP دارند، به دلیل افزایش دما روغن، افزودنی EP فعال می شود و در اثر واکنش با سطوح تماس، یک لایه مقاوم را روی سطح ایجاد می کند تا از تماس مستقیم فلز به فلز جلوگیری کند. در ادامه به این موضوع می پردازیم.
افزودنی EP در روغن های صنعتی چیست؟
افزودنی EP در روغن دنده صنعتی
افزودنی EP روغن شامل ترکیبات مولکولی است که با سطوح فلزی در شرایط اصطکاک، زیاد واکنش نشان می دهد و تولید یک فیلم حفاظتی می کند که مانع جوش خوردگی و آسیب سطوح فلزی درگیر به هم می شود. در اثر درگیری و ضربه مداوم قطعات به هم حین کار، دما بالاتر می رود که باعث فعال شدن افزودنی EP می شود. این افزودنی، توانایی سیال روانکاری را برای دفع ضربات بهبود می بخشد و عمر قطعات را بالا می برد.
تاریخچه استفاده از افزودنی EP در روغن صنعتی
در گذشته، افزودنی های EP از پایه های سرب، گوگرد فعال و بعدها از ترکیبات کلردار تشکیل می شد. از اواسط دهه 1950 میلادی، کاربرد صابون های حاوی سرب در دستگاه ها محدود شد و به جای آن افزودنی های حاوی روی و فسفر جایگزین شدند. افزودنی هایی که در حال حاضر استفاده می شوند حاوی ترکیبات گوگرد-فسفر، بورات ها و ترکیب گوگرد-روی هستند که در برابر گرما پایدارترند و موجب خوردگی سایر فلزات غیر آهنی و آلیاژهای مسی نمی شوند.
نحوه کار افزودنی EP روغن صنعتی
هر افزودنی، به وسیله فشار و دما خاصی فعال می شود. روغن های صنعتی که حاوی افزودنی EP هستند، اکثرا شامل افزودنی های دیگر هم هستند که قبل از اینکه دما و فشار به نقطه ای که در آن مواد افزودنی کلر، فسفر و سولفور فعال شوند، کار می کنند.
تاثیر افزودنی های EP بر روی دنده گیربکس
افزودنی EP روغن خواص ضد سایش و تحمل فشار بسیار خوبی از شرایط ایجاد می کند. یکی از مهمترین عملکرد یک روان کننده، ظرفیت تحمل بار آن و یا به عبارت دیگر توانایی آن جهت جلوگیری و یا به حداقل رساندن سائیدگی چرخ دنده ها است. این ظرفیت تحمل بار بیشتر با استفاده از مواد افزودنی در روانکاری تامین می شود. به این نوع روان کننده ها، روانکارهای بالا برنده تحمل فشار یا EP گفته می شود.
انواع افزودنی EP روغن صنعتی
افزودنی های روغن در چرخ دنده ها با بار زیاد شامل افزودنی های کلر، فسفر و سولفور می شود که در واکنش با سطح فلز به ترتیب کلرآید، فسفات و سولفورهای آهن تشکیل می دهد. این نمک های فلزی، یک فیلم شیمیایی تولید می کند و به عنوان یک سد عمل می کند تا اصطکاک و سایش و خراشیدگی را کم کند. افزودنی های EP روغن شامل این عناصر می شود:
گوگرد (Sulfur): ترکیبات گوگرد با سطوح فلزی در دما و فشارهای بالا واکنش نشان می دهد و فیلم روغن حاصل شده و در شرایط فشار و دمای بیشتر دوام می آورد.
فسفر (Phosphorus): ترکیبات فسفر با سطوح فلز تحت فشار و دما نرمال واکنش می دهند و در نتیجه خصوصیات ضد سایش و تحمل فشار زیادتر برای روان کننده به وجود می آورد و دامنه تولیدات این افزودنی بر پایه خصوصیات با ویژگی های فسفر از ترکیبات حلال در آب تا سیستم های روغن بر پایه مشخصات مهندسی است.
کلر (Chlorine): ترکیبات کلر با سطوح فلزی تخت فشار و دما متعادل واکنش نشان می دهد و باعث دوام موقتی روغن می شود که اغلب در سیستم های روان کننده کاربرد دارد.
سولفانات (Sulfanate): ترکیبات این افزودنی، به طور قوی جذب سطوح فلز می شود و فیلم ایجاد شده، خاصیت ضد جوش خوردگی به وجود می آورد. این گروه از محصولات، اثر زمانی که با افزودنی های پایه سولفور به کار برده می شوند، قوی تر می گردد.
روغن دنده صنعتی با افزودنی EP: چرخ دنده ها در شرایط سختی در حضور روغن صنعتی کار می کند و در عملکردهای گوناگون مورد استفاده قرار می گیرند. از جمله کاهش سرعت، ظرفیت بالا انتقال گشتاور واکنش این افزودنی ها با سطوح در محدوده فشار و دمای تعریف شده، اجازه می دهد که این سطوح بر روی هم به آسانی بلغزند و سایش قطعات را به حداقل برساند و برای هر محدوده دما و فشار باید روغن هایی با افزودنی های متناسب به کار رود.
جمع بندی
افزودنی های EP روغن در دما و فشار معینی تشکیل و فعال می شود و در فرآیندهایی که با برخورد قطعات به هم همراه است، از سایش جلوگیری می کند. به کار بردن افزودنی های EP باید متناسب با شرایط دستگاه و محیط کارکرد به کار گرفته شود و استفاده از آن ها، باعث طولانی تر شدن عمر قطعات گیربکس ها و سالم ماندن چرخ دنده ها و تحمل بار وارده در دوره عمر اقتصادی ماشین آلات شده و نیاز به تعویض روغن و قطعات را کاهش می دهد که در نتیجه کاهش هزینه های نگهداری و تعمیرات را در پی دارد.
